Za blad przepraszam

Przechodzień wszedł na pasy, na których czuł się nietykalny i dostał się pod pędzący samochód. Powinien był wiedzieć, że kierowcy tylko na takich czyhają. Błąd praktyczny! Nie jest tak ważne posiadanie racji, jak pozytywnie oceniane skutki tego faktu. Były negatywne, popełnił niewybaczalny błąd. Miner ? według złotej myśli żołnierskiej ? myli się tylko raz. Popełnił błąd praktyczny, który natychmiast ?wydał” wyrok i ?wykonał” najwyższy wymiar kary. Znamy jednak ludzi, którzy popełnili błędy praktyczne i uniknęli śmierci. Jeden warszawiak lenił się pójść do PKO po pieniądze i uniknął skutku wybuchu, który nastąpił akurat, kiedy miał stać w kolejce do kasy. Człowiek może nie mieć racji, ale konsekwencje tego faktu są pozytywne. Błędu praktycznego nie było czy był? Wszak działanie okazało się skuteczne, probierzem zaś pojawienia się błędu praktycznego jest nieskuteczność. Ma rację, orzekają o kimś ludzie przed czynem, jeżeli podzielają jego opinię. Nie ma racji, jeżeli decyzja nie idzie po ich myśli. Rzadko jednak ktoś przyznaje: ?ty miałeś rację ? -ja błądziłem”. Ale jeżeli wchodzisz do jakiejś akcji z przekonaniem, że popełniasz błąd praktyczny, a przypadek sprawił, że czyn był skuteczny, co właściwie działo się z informacjami? Szachista obserwujący mistrzów zauważa, że jeden z nich zrobił, jego zdaniem, złe posunięcie. Nie ma ono sensu ? mruczy pod nosem. Mistrz jednak wygrywa, ponieważ świadomie wprowadził w błąd przeciwnika, który zaczął przewidywać jakieś skomplikowane sytuacje wywodzące się z tego posunięcia, popełnił błędy i przegrał. Kibic nie miał więc racji, myśląc że mistrz nie ma racji, ale popełnił tylko błąd myślowy, nie zaś praktyczny.

Psychologia to także..
Mistrzowie instrumentalizacji, Japończycy, w latach sześćdziesiątych rozpoczęli przygotowania komputerowe do budowy lotniska stołecznego, ponieważ dotychczasowe okazało się zbyt małe i przestarzałe. Zgodnie z planowaniem sieciowym terminowo oddawano obiekt po obiekcie i gdy wszystkie były już gotowe, nastąpiła dwunastoletnia ?wojna” z właścicielami terenów, rolnikami, którzy nie chcieli poddać się przymusowemu wykupowi ziemi. Padło pięciu zabitych, było wiele tysięcy rannych, setki aresztowanych, miliony strat, ponieważ wybudowane lotnisko trzeba było utrzymywać, a nie udawało się go uruchomić. Ale ostatecznie sprawa została załatwiona. W 1978 roku uruchomiono lotnisko w Narita pod Tokio. Niewątpliwie Japończycy popełnili błąd praktyczny, który polega na tym, że nie uwzględnili tzw. czynnika ludzkiego. Rozwiązywali tylko problemy techniczne, zamykając oczy na sprawy ludzkie. Może myśleli, że za pieniądze da się wszystko załatwić? Błąd według Tadeusza Kotarbińskiego, a interesuje go przede wszystkim błąd praktyczny, to zachowanie się niecelowe, którego przyczyny tkwią w samym sprawcy bądź poza nim.